STANOWISKO DEPARTAMENTU PRAWNEGO
GŁÓWNEGO INSPEKTORATU PRACY
Z 21 LIPCA 2009 R. W SPRAWIE USTALANIA UTRACONEGO
WYNAGRODZENIA PRACOWNIKA WEZWANEGO DO STAWIENIA SIĘ PRZED SĄDEM
(GPP-110–4560–46 /09/PE/RP)
Stosownie do przepisów § 6 rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu
usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od
pracy (Dz. U. nr 60, poz. 281 ze zm.) pracodawca jest obowiązany zwolnić
pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu
administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji
albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia. Za czas tego
zwolnienia pracodawca nie wypłaca pracownikowi wynagrodzenia, a jedynie
wystawia zaświadczenie o utraconych zarobkach (jeśli przepisy wewnątrzzakładowe
nie przewidują zachowania prawa do wynagrodzenia).
Pracownik bowiem może uzyskać rekompensatę
pieniężną za utracone wynagrodzenie od organu (instytucji), który go wezwał na
podstawie dekretu
z dnia 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w
postępowaniu sądowym (Dz. U. nr 49, poz. 445 z późn.
zm.)
oraz rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 4 lipca 1990 r. w sprawie wysokości należności
świadków i stron w postępowaniu sądowym (Dz.U. nr 48,
poz. 284 z późn. zm.).
Obliczenia utraconego wynagrodzenia
przez pracownika, który został wezwany przez sąd w charakterze świadka
pracodawca dokonuje w sposób określony przepisami art.85 § 2 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U nr 167,
poz. 1398 ze zm.),
który stanowi, że wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień
udziału w czynnościach sądowych na wezwanie sądu przyznaje się świadkowi w
wysokości jego przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka
pozostającego w stosunku pracy przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się
według zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi ekwiwalentu
pieniężnego za urlop. W każdym jednak przypadku górną granicę należności za
utracony dzienny zarobek lub dochód stanowi równowartość 4,6 % kwoty bazowej
dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość,
ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa.
W sytuacji kiedy pracownik wynagradzany
jest według zmiennych lub też według stałych i zmiennych składników
wynagrodzenia, składniki zmienne naliczamy z okresu 3 miesięcy poprzedzających
dzień zwolnienia od pracy, a stałe wynagrodzenie - podobnie jak przy
wynagrodzeniu urlopowym przyjmujemy w wysokości obowiązującej w dniu zwolnienia
od pracy.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że
rekompensata utraconego zarobku od sądu nie przysługuje pracownikowi
stawiającemu się na rozprawie w charakterze strony postępowania sądowego, a nie
świadka. W takim przypadku pracownik będzie mógł domagać się rekompensaty
utraconego zarobku tylko wtedy, gdy wygra sprawę. Utracony zarobek oraz inne
koszty (np. podróży na rozprawę) zwróci pracownikowi w takiej sytuacji nie sąd,
lecz druga (przegrana) strona sporu sądowego.